Een aantal best practices toonde aan dat het inderdaad mogelijk is om kinderen op jonge leeftijd te laten genieten van groenten en om leefstijlgerelateerde ziektes zoals Diabetes type 2 te genezen met een gezonde leefstijl.
Overheid kan helpen
Waar ligt de verantwoordelijkheid voor gezonde voeding? Daarover verschillen de inzichten. Een grotere rol voor de overheid, bepleitte Louise Meincke, van Research Fund International in Londen, dat zich bezig houdt met wereldwijd onderzoek naar kanker en het voorkomen daarvan. “De overheid kan er voor zorgdragen dat de omgeving gezonder is en consumenten daarmee in bescherming nemen.” Een inzicht dat verder werd gedeeld door Jaap Seidell, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de VU. “Gezond leven moet je zelf doen, maar de overheid kan je wel helpen. Armoede, opleiding, urbanisatie en stress hebben veel invloed op je gezondheid. Als je die niet aanpakt heeft de rest niet zoveel zin.”
Om de gezondheid van kinderen in Amsterdam te stimuleren heeft Gemeente Amsterdam een lange termijnvisie ontwikkeld waarbij in 2033 geen overgewicht meer moet bestaan onder kinderen in Amsterdam. Inmenging van de overheid is daarbij onvermijdelijk. De resultaten van deze aanpak zijn te vinden onder Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht.
Zorgen voor gezond voedsel
Met gezonde producten kan de groente- en fruitsector bijdragen aan een gezond aanbod. “Westland is de versapotheek van de wereld”, meende Van der Tak over ‘zijn’ Westland. “Er is veel aandacht voor gezonde maaltijden, bijvoorbeeld in kookprogramma’s. Wat wij willen is meer paprika’s en minder pillen. Aan ons als tuinbouwsector de taak om te zorgen voor gezond voedsel.” Daarnaast pleitte hij voor het aanstellen van een minister van Gezondheid in het nieuw te vormen kabinet. Gert Mulder, directeur van GroentenFruit Huis toonde zich verheugd over de aanwezigheid van zoveel bondgenoten in de zaal die, ieder vanuit hun eigen motivatie, een bijdrage kunnen leveren aan een hogere consumptie van groenten en fruit.
Geen woorden, maar daden
De passie van Koen Joosten, kinderarts bij Eramus MC, is het voorkomen van ziekten. Daarbij deed hij de voor een wetenschapper en arts opmerkelijke uitspraak in relatie tot een pragmatische aanpak: “Wetenschappers moeten uit hun ivoren toren komen. Niet alles hoeft tot drie cijfers achter de komma bewezen te zijn, voor je er mee aan de slag kunt. Iedereen weet dat we vroeger, toen we voornamelijk plantaardig voedsel aten, gezonder aten dan tegenwoordig. Geen woorden, maar daden”, wat Joosten betreft. En een grotere rol voor groenten en fruit in het dagelijkse eetpatroon.
Veel bereiken met kleine stapjes
Het belang van gezonde voeding begint al voor de geboorte. Wat de moeder meegeeft tijdens de zwangerschap vanaf het allereerste moment, heeft invloed op je gezondheid de rest van je leven en zelfs op de hele wereld. Regina Steegers-Theunissen, van Erasmus MC, ontwikkelde met haar team een app die aanstaande ouders helpt in het maken van gezonde keuzes. Gebruik van de app leidde tot een hogere inname van groente- en fruit, maar ook van foliumzuur, eveneens belangrijk voor de ontwikkeling van een kind. Maar hoe bereik je deze doelgroep? Aandacht voor voeding tijdens de opleiding is een belangrijke sleutel tot succes. Daarover waren zowel Ruurd van Elburg, hoogleraar Early Life Nutrition, als Mary Barker, Associate Professor Psychology van Universiteit Southampton, het eens. Door te starten met het geven van voldoende informatie op de middelbare school of nog daarvoor is er al een wereld te winnen. Daarbuiten kan er veel worden bereikt als iedereen hele kleine stapjes zet.
Kinderen eten wel groente
Sophie Nicklaus, onderzoeker aan het Franse Nationale Instituut voor landbouwkundig onderzoek, onderzocht waarom groenten niet populair is bij kinderen. Zij ziet vier oorzaken: smaak, weinig calorieën (te weinig voor kinderen in de groei), marketing ontbreekt en ‘opvoedstress’ of spanning rondom eetmomenten. Daar komt nog bij dat er een oneerlijke strijd moet worden gevoerd met zoute, vette voedingsmiddelen zoals frituur. Maar het is mogelijk om kinderen groenten te leren eten: geef het goede voorbeeld, relax, biedt producten regelmatig aan en respecteer je kind als het genoeg heeft of iets echt niet lekker vindt.
In Nederland helpen smaaklessen kinderen om groenten en fruit te leren eten. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen inderdaad meer leren over groenten en fruit en ook meer gaan eten. Kinderen aan de groenten krijgen is niet zo moeilijk als je smaak voorop stelt. Dat is in ieder geval de ervaring van Ingrid Cayet, oprichter van Madaga. Zelf groeide ze op in Frankrijk waar ze dagelijks een gezonde drie gangen lunch kreeg voorgeschoteld. Dat gunt ze ook haar eigen en nog veel meer Nederlandse kinderen. In samenwerking met kinderdagverblijf Small Steps is het hen gelukt binnen 1 jaar 10.000 kinderen van een dagelijkse portie groenten te voorzien. Met 400.000 kinderen in Nederland die een kinderdagverblijf bezoeken, is er nog een wereld te winnen.
Gezonde generatie
Tijdens de wrap up aan het einde van het congres, concludeerde Rob Baan dat het 8 miljoen euro kost om alle kinderen op kinderdagverblijven van 80 gram groenten te voorzien en 50 miljoen euro om alle kinderen op basisscholen van groenten te voorzien. “Daarmee kunnen we een hele generatie gezond voorbereiden op de toekomst en de bedragen zijn ‘peanuts’ vergeleken bij de bedragen die nu worden geïnvesteerd in medicijnen”, het zou mooi zijn als de overheid hier een handje bij gaat helpen.
Bekijk alle presentaties van het Healthy Food Congress hier.
