Interviews

Brinksma promoveerde afgelopen oktober op onderzoek naar de voedingstoestand van kinderen met kanker.

Welke kinderen kunnen ondervoed raken?
Vooral ernstig zieke kinderen en kinderen met een chronische ziekte hebben kans om ondervoed te raken. Zieke kinderen eten vaak minder of hebben grotere verliezen door bijvoorbeeld diarree. Ook kinderen die een grote operatie ondergaan lopen risico op ondervoeding.
Bij ondervoeding heeft een kind niet voldoende energie om te herstellen en te groeien.

Waarom is aandacht voor ondervoeding bij kinderen belangrijk?
Alle kinderen hebben energie nodig om te groeien. Ondervoeding leidt tot groeiachterstand en slechtere leerprestaties. Zieke kinderen hebben door ondervoeding meer kans op complicaties en infecties, vermoeidheid, een langere opnameduur en een lagere overlevingskans.

Hoe stellen we ondervoeding bij kinderen vast?
Ondervoeding is te herkennen aan een te laag gewicht voor de lengte en bij kinderen onder de 1 jaar een te laag gewicht voor de leeftijd. Als afkapwaarde geldt een afwijking groter dan 2 standaarddeviaties onder de gemiddelde groeicurve.

Is ondervoeding te voorkomen?
Ondervoeding is te voorkomen door een verhoogd risico tijdig te herkennen en daarna zo snel mogelijk in te grijpen. Risicoherkenning kan plaats vinden door gebruik te maken van een screeningsinstrument. In Nederland is voor kinderen het screeningsinstrument STRONGKIDS ontwikkeld. Afhankelijk van de score volgt een advies, zodat ondervoeding kan worden voorkomen of behandeld. Meestal is extra voeding nodig, door zelf meer te eten of in de vorm van drinkvoeding of sondevoeding als zelf eten niet lukt. Ziekenhuizen zijn verplicht bij opname te screenen op ondervoeding en ondervoeding adequaat te behandelen (Prestatie Indicator).

Wat ga je de komende tijd doen?
Als projectleider wil ik allereerst de zorg rondom ondervoeding bij kinderen in de 2e en 3e lijn verbeteren. De screening en behandeling van ondervoeding is nog niet optimaal. Onder andere door de ontwikkeling van een richtlijn, informatie via de website en het aanbieden van een E-learning willen we dit verbeteren. Ook is het belangrijk om ons te gaan richten op de periode na ontslag uit het ziekenhuis aangezien kinderen vaak maar korte tijd opgenomen zijn. Als een ondervoed kind naar huis gaat, is het belangrijk dat is afgesproken hoe de follow-up is geregeld en wie de voedingsstatus evalueert.

Als Postdoc aan het Universitair Medisch Centrum te Groningen ontwikkel ik samen met partners interventies en tools voor ouders van kinderen met kanker. Bijvoorbeeld het concept de Reis van 5(nog in ontwikkeling). Spelenderwijs willen we het eten en bewegen in het ziekenhuis en in de thuissituatie ondersteunen. Kinderen met kanker hebben vaak een veranderde smaak. Door ouders te adviseren extra kruiden en specerijen te gebruiken, kan het kind met meer plezier eten. Ook kennis over eiwit- en energierijke voedingsmiddelen is belangrijk. Naast ondergewicht, kan ook overgewicht voorkomen bij kinderen met kanker. Dit wordt meestal veroorzaakt door te veel of te lang gebruik van sondevoeding en te weinig bewegen. Kinderen moeten daarom worden geactiveerd om als het kan weer uit bed te komen, naar buiten te gaan en naar school. Dat voorkomt verlies van spiermassa en geeft minder kans op zowel over- als ondervoeding.

Interview met dank aan Caroelien Schuurman Schuurmanfoodconsultancy