Factoren die bij ziekte leiden tot ondervoeding zijn een verhoogde voedingsbehoefte of abnormale verliezen van voedingsstoffen. Eventueel gepaard gaande met een verminderde inname. Met als gevolg een minder goed herstel, onnodig medicijngebruik of complicaties bij de behandeling1. Bij kinderen uit dit zich tevens in een slechte groei. Door een langdurige onvolwaardige voedingsinname buigt eerst de gewichtscurve af en later de lengtecurve. Op tijd starten met een voedingsinterventie kan een blijvende groeiachterstand voorkomen.
Hoewel de Dag van de Ondervoeding vooral aandacht vraagt voor tijdige voedingsinterventie bij ondervoede ouderen, komt ziektegerelateerd ondervoeding ook voor bij kinderen. Bij 1-5% van de kinderen verwezen naar een kinderarts komt groeiachterstand voor2. Tijdens een opname in het ziekenhuis worden kinderen gescreend op ondervoeding. Dit gebeurt door het meten van lengte en gewicht en beoordelen van de groeicurve. Ook wordt aanbevolen het screeningsinstrument de STRONGkids te gebruiken om het risico van ondervoeding tijdens ziekenhuis opname te bepalen. Indien nodig wordt de diëtist ingeschakelt en een voedingsinterventie gestart3.
De ligduur in het ziekenhuis wordt steeds korter, waardoor kinderen sneller naar huis komen. Is er in de thuissituatie voldoende aandacht voor het risico op ondervoeding? De overdracht van de behandeling van deze kinderen naar de eerstelijns gezondheidszorg staat nog in de kinderschoenen, maar behoeft meer aandacht!
Gelukkig zie ik kinderen met een afbuigende groeicurve (al dan niet ziektegerelateerd) verwezen worden naar mijn kinderdiëtistenpraktijk. Maar vaak had ik ze al graag eerder gezien. Daarom stel ik u de vraag om in december eens extra alert te zijn op ondervoeding bij (chronisch zieke) kinderen. Herkent u deze kinderen? Welke zorg biedt u ze aan? Is er al voldoende aandacht voor voedingsinterventie in de eerstelijns gezondheidszorg?
De eerste stap voor nu is vooral (h)erkenning van het probleem door professionals. Als een adequate voedingsinname in de thuissituatie niet wordt bereikt, verwijs dan tijdig door naar de eerstelijns kinderdiëtist. Binnen de grenzen van wat mogelijk is weet zij een volwaardige voedingsinname te bereiken. De dieetadvisering door de kinderdiëtist wordt ook in 2014 voor drie uur vergoed vanuit de basiszorgverzekering! Een goed vooruitzicht voor het nieuwe jaar.
Voor nu een gezellige december maand toegewenst. En neem bij de gedachten dat voldoende eten niet voor iedereen vanzelfsprekend is eens bewust een hapje en/of drankje minder de komende feestdagen.
Brenda Glas, Consultancyinkindervoeding
1 www. eoi.nl
2 Van den Elzen APM, Praktische Pediatrie 2007;2:48-52
3 Richtlijn screening en behandeling ondervoeding, juni 2011
